Khandiou & Ndaté: Μια δημοφιλής Wolof ιστορία, μία ταινία και ένα τραγούδι.

• Η ιστορία της Khandiou είναι ένα λαϊκό "παραμύθι" για μια κοπέλα από ένα χωριό της Σενεγάλης, και της καλύτερης της φίλης, της Ndaté. 

Τα δυο κορίτσια μεγάλωσαν μαζί, έπαιζαν μαζί... όλα μαζί.

Την ημέρα του γάμου της όμως η Khandiou, καθώς δεν ήταν παρθένα, αντιμετώπιζε το σοβαρό ενδεχόμενο να χάσει την ζωή της, ακόμα και απ΄ το χέρι του ίδιου της του πατέρα. Ήταν λοιπόν η καλύτερη φίλη της η οποία πήρε την θέση της στο νυφικό κρεβάτι, σώζοντας την από τον θάνατο και την ατίμωση.  

Για τον λόγο αυτό, θυσιάζοντας την τιμή της και παίρνοντας πάνω της την ντροπή -για χάρη της παιδικής της φίλη, η στάση της Ndaté αποτελεί έναν ύμνο στην έννοια και το πνεύμα της φιλίας. 

 

Φαίνεται όμως πως μετά απ' όλα αυτά η Ndaté έμεινε έγκυος και εγκατέλειψε το χωριό, πηγαίνοντας να ζήσει σε άλλο τόπο. Ύστερα από κάποια χρόνια ο τόπος αυτός πλήγηκε από την ξηρασία, ενώ στο χωριό της Khandiou επικρατούσε ευημερία και αφθονία. 

Ήταν η Khandiou τώρα που βοηθούσε την παλιά της φίλη να αντιμετωπίσει τις κακουχίες της ζωής, έως ότου ήρθε κάποια μέρα που της διεμήνυσε ότι δυσκολευόταν πια να το κάνει. Πάει τότε η κόρη της Ndaté (πιθανόν αυτή που συνέλαβε την μοιραία εκείνη νύχτα) να την συναντήσει και να της υπενθυμίσει πως ήταν η άγαμη μητέρα της που έχασε τότε την παρθενιά της για να μπορεί αυτή τώρα να απολαμβάνει μια όμορφη και πλούσια ζωή. 

Ακούγοντας το αυτό η Khandiou ντράπηκε τόσο (σαν να ξαναπήρε την ντροπή επάνω της) που πήγε στο πηγάδι του χωριού και αυτοκτόνησε. 

Μαθαίνοντας για τον θάνατο της η Ndaté πήρε τον δρόμο μέχρι εκεί -στο πηγάδι που χάθηκε η φίλη της, πράττοντας και αυτή το ίδιο...

 

• Η ιστορία, όπως είπαμε, είναι ένας ύμνος στη Φιλία, απηχεί όμως παράλληλα και κάτι από τις πρακτικές των εγκλημάτων τιμής που διαπράττονται ακόμα σε αρκετές μουσουλμανικές κοινωνίες.  

   

• Στην ταινία του Σενεγαλέζου σκηνοθέτη Alhamdou Sy "Doomu Adama - ou seuls ceux qui savent iront au Paradis", που το σενάριο της βασίζεται στην ίδια ιστορία, το "κουβάρι" της υπόθεση ξετυλίγεται από το τέλος προς την αρχή. Στο χωριό, συγγενείς και γείτονες δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι ήταν αυτό που ώθησε τις δύο γυναίκες στη αυτοκτονία. Ο Ιμάμης αρνείται την ταφή τους, την σύμφωνη με το ισλαμικό τελετουργικό (που καταδικάζει την αυτοκτονία), ωστόσο οι οικογένειες τους προβαίνουν από μόνες τους σε αυτήν. Και είναι εκεί, στο νεκροταφείο, που αρχίζει να αποκαλύπτεται σιγά-σιγά η αλήθεια, η δυνατή φιλία που τις ένωνε και ο λόγος της αυτοκτονίας τους...

  

• Με τον δικό τους τρόπο - χάρμα ώτων - την ιστορία της Khandiou μας την αφηγούνται και οι Sahel, ένα από τα σημαντικότερα συγκροτήματα της μετααποικιακής Σενεγάλης, με τον εξαιρετικό και αείμνηστο πολυοργανίστα Cheick Tidiane Tall στα πλήκτρα, τον επίσης αείμνηστο και συγκινητικό Seydina Insa Wade στο τραγούδι, και τον έξοχο Thierno Koité στο σαξόφωνο!

South African Jazz Today

Sisonke Xonti, Herbie Tsoaeli, Andile Yenana and Sakhile Simani  (Photograph by Tseliso Monaheng)

Μικρό μουσικό οδοιπορικό (2 ωρίτσες) στην σύγχρονη σκηνή της ΝοτιοΑφρικάνικης Jazz, μέσα από μερικές -περισσότερο ή λιγότερο- πρόσφατες κυκλοφορίες.

Nduduzo Makhathini, Tumi Mogorosi, Andile Yenana, Herbie Tsoaeli, Ayanda Sikade, Sisonke Xonti -μουσικοί που ανδρώθηκαν στο πλευρό των σπουδαίων Winston Mankunku Ngozi, Zim Ngqawana, Bheki Mseleku κλπ, αλλά και αρκετοί άλλοι νεότεροι, υφαίνουν τον καμβά της σημερινής Jazz, σε μια χώρα με σημαντική παράδοση σε αυτή την μουσική.

Μια Jazz ζεστή, πνευματική, ανθρώπινη, χτισμένη πάνω στην αλληλο-συνεργασία των μουσικών, όσο και σε 'κείνη τη σχέση με την παράδοση που την εξερευνά, επανακαλύπτοντας  αλλά και αναδημιουργώντας την... και όλα αυτά με έναν τρόπο που μας φέρνουν στον νου κάτι από την μεγάλη αφροαμερικάνικη μουσική, δεκαετίες πίσω...

In the Spirit of South African Jazz ... (from 70's up to present day)

.Εκπομπή στο WeirdFishesRadio (3 Απριλίου 2016), που ανέβηκε στο mixcloud.
.

Tracklist:
01. Isililo - Sakhile
02. Emakhaya - Spirits Rejoice
03. Jo Ju Ja - Lionel Pillay
04. Night Express - Black Disco
05. Harari - The Beaters
06. Lament - Pops Mohamed
07. Ebhofolo - Zim Ngqawana
08. George & I - Winston "Mankunku" Ngozi
09. Celebration - Bheki Mseleku
10. Unhome - Hugh Masekela
11. Indonsa Kusa - Nduduzo Makhathini
12. Thokozile Queen Mother - Tumi Mogorosi
13. Tembisa (The People) - Andile Yenana
14. Hajj (The Journey) - Abdullah Ibrahim

" ... It is also important to acknowledge the development of jazz in South Africa as a direct result of World War II. After World War II many South Africans (black, white, and colored) who enlisted to assist, entertain, and raise funds for the Allies in Egypt and Europe came back to South Africa with brass/wind instruments.  As it turned out, World War II was critical in transforming the instruments used by South Africans to make their music, no longer did they play on string instruments, most in fact opted for the use of brass/wind instruments. (Muller, 2007, p. 1066).... "  από εδώ

Στην μνήμη του Getatchew Mekuria: 14 Μαρτίου 1935 – 4 Απριλίου 2016

        

Ο σπουδαίος Αιθίοπας σαξοφωνίστας Getatchew Mekuria απεβίωσε χθες, 4 Απριλίου 2016, σε ηλικία 81 ετών,  μετά από μια μουσική καριέρα 68 χρόνων.

Γεννημένος στην ύπαιθρο της Αιθιοπίας ασχολήθηκε με την μουσική από πολύ μικρός, αρχικά παίζοντας παραδοσιακά όργανα όπως krar & masenqo. 

Στα 13 του θα στραφεί στο σαξόφωνο, θα μετακομίσει στην Αντίς Αμπέμπα και πολύ σύντομα θα γίνει μέλος της Φιλαρμονικής του Δήμου (1949). 

Λίγα χρόνια αργότερα (1955) θα ενταχθεί στο δυναμικό της "Haile Selassie Orchestra", της ορχήστρας του "Haile Selassie I Theatre", και το 1965 θα γίνει μέλος της περίφημης "Police Orchestra".

Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τo "Shellela", ένα είδος παραδοσιακής φωνητικής μουσικής που τραγουδιέται από τους πολεμιστές πριν από την μάχη, αποδίδοντας (ή μεταγράφοντας) το σε ορχηστρική μορφή και καταγράφοντας το 1970 το άλμπουμ "Negus of Ethiopian Sax".

Καθ' όλη την περίοδο της λεγόμενης "χρυσής εποχής" θα δουλέψει με τις μεγαλύτερες ορχήστρες και τραγουδιστές της χώρας, όπως για παράδειγμα με τον περίφημο Alemayehu Eschete.

Το 2004, και μετά το ενδιαφέρον για την Αιθιοπική μουσική που προκάλεσε η κυκλοφορία της γνωστής σειράς "Éthiopiques" θα ξεκινήσει μια μακρόχρονη συνεργασία με την avant-garde/punk μπάντα The Ex, κυκλοφορώντας 2 άλμπουμ και παίζοντας μαζί τους σε πάνω από 100 συναυλίες.
.

"Ολόκληρη η ζωή του ήταν η μουσική. Με το μοναδικό ήχο και την προσέγγισή του, αφήνει πίσω μια αιώνια πηγή έμπνευσης. Θα μας λείψει ". Κάπως έτσι κλείνει η ανάρτηση από την ιστοσελίδα των Ex, από όπου μάθαμε για τον θάνατο του  και την οποία αναδημοσιεύω παρακάτω:
_____________

        

             
                  GETATCHEW MEKURIA : 14 MARCH 1935 – 4 APRIL 2016

Getatchew passed away today at the age of 81 after a musical career of 68 years. He was a truly unique saxophone player. Born in the countryside of Ethiopia, he heard the saxophone on the radio at the age of 13 and went to Addis Abeba straight away. He wanted to play saxophone! And soon after that he got himself into the Municipality Band. Later he played in the Haile Selassie Orchestras, the National Theatre Orchestra and more.

Since 2004 he played regularly with The Ex. It was his choice after hearing us at one of our festivals. He recognized something in our music which reminded him of the early groups he was in, like the Fetan Band (Speed Band). He loved playing with us and for us it was also an incredible experience. He was always totally himself, full-on intense and dedicated. We played more than 100 concerts and made two beautiful albums together.

The last few years his health was not very good. He couldn't really go on tour anymore. As a kind of farewell concert for his fans, we organised a big event in the National Theatre in Addis Abeba. He got lots of attention and respect that night: 1500 people in the audience, three TV stations and a legendary concert. Getatchew was playing while sitting on a chair, but his playing was stronger than ever.

His whole life was music. With his unique sound and approach he leaves behind an eternal inspiration!
We will miss him.
.

The Ex & Friends

----------------------------
     

Πορτογαλία και Αγκόλα (1975 - 2015). Δύο βιβλία και ένα mix.

Και ενώ το "μεταμνημονιακό" καμάρι της Ε.Ε. διέρχεται σοβαρής πολιτικής κρίσης, 40 χρόνια μετά την ανακήρυξη της Αγκόλα ως ανεξάρτητου κράτους (μια μέρα σαν εχθές - 11 Νοε. 1975) η σημερινή Πορτογαλία - αυτή η πάλαι ποτέ κραταιά αποικιακή δύναμη - έχει καταστεί πλέον μια οικονομική αποικία (χρέους) της τέως υπερπόντιας επαρχίας της.

Στο "Os Donos Angolanos de Portugal" οι Jorge Costa, João Teixeira Lopes & Francisco Louçã, περιγράφουν, μεταξύ άλλων, τον ιστό των συμφερόντων και των εταιρικών σχέσεων μεταξύ της Αγκόλα και της πορτογαλικής πολιτικής και επιχειρηματικής ελίτ, κάνοντας μια εξαντλητική έρευνα για αυτό το πλέγμα των συμμαχιών. Επικεντρώνοντας στο σήμερα, σε μια εποχή που η Πορτογαλία βιώνει μια κατάσταση οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, εστιάζουν ιδιαίτερα στα συμφέροντα της Αγκόλα στην χώρα - τα οποία κατέχουν πλέον σημαντικές θέσεις στον τραπεζικό σύστημα, στους τομείς των τηλεπικοινωνιών, της ενέργειας και των μέσων ενημέρωσης - αναδεικνύοντας παράλληλα και το πως όλο αυτό το πλέγμα (οικονομικών συμφερόντων) λειτουργεί ως ένα είδος "σανίδας σωτηρίας" για το σύστημα, ή ακόμα για ξέπλυμα χρήματος στην Αγκόλα.

Από την άλλη, το "Angola: The Political Economy of a Petro-diamond State (From Afro-Stalinism to Petro-Diamond Capitalism)" του Tony Hodges, παρά το γεγονός ότι γράφτηκε το 2001 και έτσι δεν υπάρχουν σύγχρονες αναφορές τόσο για τις σχέσεις Αγκόλα- Πορτογαλίας όσο και για τον το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει τώρα η Κίνα, αποτελεί μια συνοπτική αλλά και διεξοδική εισαγωγή στην οικονομία της χώρας. Μια ραγδαία αναπτυσσόμενη οικονομία ήδη από τις αρχές του 1990, τότε που το κυβερνών κόμμα - μετά από έναν εμφύλιο που χαρακτηρίστηκε σαν το "Βιετνάμ της Αφρικής" και σχεδόν 20 χρόνια "κρατικού σοσιαλισμού" - υιοθέτησε ένα μοντέλο "αχαλίνωτου καπιταλισμού", στηριζόμενο σε μια μικρή ελίτ που συσσωρεύει τεράστιες περιουσίες από την εκμετάλλευση των διαμαντιών και των κοιτασμάτων πετρελαίου. 

Για την ώρα θα πάμε πίσω στον χρόνο, τότε που ο αγώνας για την απελευθέρωση της Αγκόλα εμφορείτο από άλλα οράματα, και στην ανάδυση αυτής  της νέας αστικής-λαϊκής μουσικής στην τότε Πορτογαλική αποικία, που γεννήθηκε στις εργατικές συνοικίες και παραγκουπόλεις της Lυanda και άνθησε ως τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας της.   Επιφυλασσόμενος να επανέλθω στο θέμα  με μια διεξοδικότερη ανάρτηση...

Radio Angola by Nicky Vour on Mixcloud